سرگذشت جنبش‌های انقلابی ایران و چالش‌های آن

امید نیک مقدمه  و مفهوم امر کلی در بررسی یک پدیده از کجا باید شروع کرد؟ بالتبع بهترین پاسخ از طرف بنیان‌گذار فلسفه علمی به این موضوع داده شده است. مارکس در بررسی خود، از جامعه‌ی سرمایه‌داری شروع می‌کند. و برای این کار از هسته اصلی آن یعنی کالا و تولید کالا شروع می‌نماید. بسیاری […]

تاریخ چیست و از چه راه‌ها و نگاه‌هایی به دست ما می‌رسد؟

امید نیک ۱-انسان یک موجود طبیعی است، که به طبیعت تعلق دارد و بخشی از جهان مادی است. انسان نتیجه مرحله معینی از تاریخ جهان است، که یکی از حلقه‌های تغییر در کائنات را می‌سازد، و حاصل یک سری از تغییرات متوالی است. پس انسان موجودی، تاریخی است. یعنی انسان را می‌توان و باید از […]

فاشیسم و سیطره آن بر تمام شئون زندگی اجتماعی – بخش دوم

امید نیک بخش اول این نوشته را می‌توانید در اینجا بخوانید. فاشیست‌ها معتقدند که در قرن نوزدهم و بیستم، نه لیبرالیسم و نه کمونیسم، هیچ چیزی به مردم عرضه نکردند به همین جهت به دنبال راه سومی باید بود، این راه سوم در نه گفتن، به لیبرالیسم فرتوت و کمونیسم روشنفکران است. این راه سوم، […]

فاشیسم و سیطره آن بر تمام شئون زندگی اجتماعی

امید نیک – بخش اول چرا ما ایرانیان در قرن بیست و یکم در چنین جایگاهی قرار گرفته‌ایم؟ به زبان ساده‌تر، چرا این جا هستیم؟ برای پاسخ به این سؤالات باید کمی به عقب برگردیم. فاشیسم فرزند خلف جنگ یکی از مسائل ناشناخته کنونی، اما تعیین‌کننده در تحولات اجتماعی، سیاسی، و طبقاتی ایران، مسأله جنگ […]

مانیفست حزب کمونیست

مانیفست حزب کمونیست، یک متن تاریخی و سیاسی است که توسط کارل مارکس و فریدریش انگلس در سال ۱۸۴۸ نوشته شد. این متن اساساً اصول و هدف‌های حزب کمونیست را بیان می‌کند و به تحلیل تاریخی، اجتماعی و اقتصادی می‌پردازد. در خلاصه‌ای از مانیفست حزب کمونیست، می‌توان چند مفهوم کلیدی را آورد: تاریخی‌گرایی: مانیفست حزب […]

تحولات سرمایه‌داری جهانی؛ رقابت، جنگ، پیامد!

مصاحبه‌ی «نگاه» پیرامون جنگ روسیه در اوکراین با محمد رضا شالگونی توضیح سایت «راه کارگر»ـ مصاحبه «نگاه» با محمد رضا شالگونی درست یک سال پیش انجام گرفته است. در این مصاحبه در باره علت های جنگ اوکراین و پیش زمینه ها و عواقب آن مطرح شده است. شورش گروه واگنر به رهبری پریگوژین علیه کرملین […]

شرایط اضطراری و شرایط عادی در انقلابات

همایون سپهوند آیا قوانین، مقررات، ضوابط و نهاد‌ها وتشکل‌هایی که در شرایط اضطراری یک انقلاب، بنا به ضرورت ونیاز شرایط خاص، شکل گرفته‌اند، قابل تعمیم به شرایط عادی و پایدار هستند؟ شرایط اضطرای بنا به تجربه‌ی تاریخی به شرایطی گفته می‌شود که بقول لنین: «پایینی‌ها نمی‌خواهند و بالایی‌ها نمی‌توانند به روش قدیم حکمرانی کنند»؛ یا […]

زمینه‌های عینی و ذهنی شکل‌گیری شعارهای محوری در انقلاب‌ها

همایون سپهوند در هر انقلابی چه در ایران و چه در جهان، ممکن است تا چند صد شعار تولید شود و توسط معترضین در کوی و برزن سر داده شود. صرف نظر از شکل شعار‌ها که می‌تواند کوتاه، قصار، شعرگونه، ریتمک و… باشد (که موضوع این نوشته نیست)، از نظر محتوای ومضمون شعار‌ها را می‌توان […]

فروپاشی کشور شوراها

این مطلب باز نشر مقاله‌ای با عنوان «پرسش قرن بیست و یکم- فروپاشی کشور شوراها چرا وچگونه صورت گرفت؟» به مناسبت مرگ «میخاییل گورباچف» می‌باشد. این مقاله پیش از این در همین وب‌سایت منتشر شده بود. به کوشش کاوه آهنگر در آخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم بزرگترین پرسش تاریخی که مطرح […]

نقش کلیدی سلطنت طلبان در دو کودتا و ملاخور کردن انقلاب ۵۷

۲۸ مرداد ۱۳۳۲ سالروز کودتایی ارتجاعی است که عقربه های تاریخ ایران را باز هم به عقب کشید تا آرمان آزادی و رهایی همچنان یک رویا باقی بماند. در چنین روزی خاندان پهلوی خشمگین از آزادی های سیاسی نسبی در جامعه و غلیان جنبش های کارگری، دهقانی، زنان و روشنفکران، و نیز حامیان امپریالیست رژیم […]

تنها راه حل بحران دموکراسی، عمق بخشیدن به خود دموکراسی است

پنجاه سال از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ می گذرد. در این نیم قرن گذشته، ایران و جهان تغییرات زیادی را از سر گذرانده اند. و تغییرات چنان زیاد و همه جانبه بوده که دنیای ما به جهات متعدد، اصلاً شباهتی به آن روزگار ندارد. با این همه ، ماجرای کودتای ۲۸ مرداد در میان ایرانیان […]

به بهانه حکم اشد مجازات برای حمید نوری

قاتلان بهترین فرزندان مردم، نمی توانند از عدالت بگریزند! حمید نوری، دادیار زندان گوهردشت و از عاملان و مجریان کشتار زندانیان سیاسی در تابستان خونین سال ۶۷، به حبس ابد محکوم شد. دادگاه استکهلم روز پنجشنبه ۲۳ تیر ماه (۱۴ ژوئیه) این حکم تاریخی را صادر کرد که موجب شور و شعف فراوان شد. این […]

رویداد ۱۶ آذر، شرافت سیاسی، یا امتیاز خواهی!؟

علی کشتگر ضمن تشکر از امیر ممبینی که مرا با گفته های محبت آمیز و منصفانه اش نواخته مقاله اخیر وی درباره “انشعاب و بیگانگی” که در سایت اخبار روز منتشر شد و تحریفات و مقایسه های نادرستی درباره رویداد ۱۶ آذر در آن بود، در من این انگیزه را تقویت کرد که پاسخ صریح […]

سندروم انقلاب بهمن و ضرورت بازسازی مفهوم انقلاب! (بخش اول)

تقی روزبه ناکجاآباد گذشته در برابر حال و آینده و پرسش های پاسخ نگرفته پس از گذشت ۴۳ سال از انقلاب بهمن، بنظر می رسد هنوز هم تبیین درخوری از آن و پی آمدهایش که حداقل بخش مهمی از جامعه ایران را قانع کند و بتواند مبنای رهیافتی برای خروج از باتلاق کنونی بشود صورت […]

اختاپوسی که گرفتار آن شده‌ایم کیست!؟

هرمزی برگرفته از jebhemelli.info همه چیز از دهه ۴۰ و در تشکیلاتی به نام موُتلفه آغاز شد. موُتلفه تشکیلات تجار مرتجع ‏بازار بود. حجره‌نشین‌هایی با ریش‌های توپی، تسبیح شاه مقصود و انگشتر‌های عقیق، که ‏به گفته خودشان نخستین و تنها حزب سیاسی “اهل تقلید” را بنا نهادند. آنها سنت‌گرا، ‌‏”متشرع” و متهعد به تقلید از مراجع […]

تاریخ سیاسی روز

کاوه آهنگر تاریخ سیاسی چپ، روز های جالبی را دیده و پشت سر گزارده است. قبل از مرگ استالین، استالین ابر مرد بود، اما زمانی که خروشچف در کنگره بیستم به نقد و نفرین از استالین پرداخت حزب کمونیست ایران اولین حزبی بود که گزارش خروشف را با تبریک و تکریم و هورا کشیدن های […]

خیزش تئوری سه جهان از گورستان تاریخ

دنیز ایشچی دنیز ایشچی یکی از مدل‌های نظری سیاسی امنیتی هنری کیسینجر در دوران جنگ سرد این بود که فاصله امپریالیسم آمریکا به دشمنانش باید نزدیکتر از آن باشد که دشمنانش به همدیگر. به کلام دیگر، اختلافات ما بین دشمنان آمریکا نسبت به همدیگر باید بیشتر از آن حدّت و شدّتی بوده باشد تا شدت […]

بە نام احیای “جمهوریت نظام”علیە بدیل جمهوریخواهی!

صادق کار در سالگرد ٤٣ سالگی انقلاب و در شرایطی کە بحران های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی رژیم آزادی کش و عدالت ستیز را در میان گرفتە و نفس آن را بە شمارش انداختە است و مردم در تقلای کنارزدن حکومت و انداختن طرح نوعی بە جای این رژیم فاسد و پلید هستند، جریانات موسوم […]

به مناسبت سالگرد انقلاب ۵۷

برگرفته از کتاب داغ آزادی پس از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و فروپاشی رژیم پادشاهی ایران به دست مردم پاسخ به سؤالات زیر در دستور کار روز نهادها وگروه های سیاسی شرکت کننده در انقلاب قرار می گیرد. ۱. آیا باید رهبری انقلاب توسط خمینی پذیرفته شود؟۲. آیا مضمون و محتوای تضاد خمینی با دیکتاتوری شاه […]

دکتر تقی ارانی: فرزانه انقلابی و چهره تابناک جنبش مردمی

روز ۱۴ بهمن، روز شهادت دکتر تقی ارانی یکی از تابناکترین چهره های جنبش مردمی ایران، روز شهدای حزب توده ایران و جنبش انقلابی مردم و روز گرامیداشت خاطره الهام بخش پیکارگران در خاک و خون خفته راه آزادی و استقلال ایران است. در زندان و در دادگاه الماس بی همتای روانش درخشید. پیدا بود […]

گفتگوی الیسئوس واگِناس عضو کمیته مرکزی حزب کمونیست یونان درباره تحولات قزاقستان

ترجمه: داود جلیلی بسیج‌های مردمی اخیر در قزاقستان به ستیزۀ خشن و دخالت نیروهای خارجی برای سرکوب آن‌ها منجرشده است. رئیس‌جمهور توقایف از دخالت خارجی۲۰.۰۰۰ رزمنده خارجی، به دنبال دخالت نظامی کشورهای سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) سخن می گوید. این پرسش مطرح می‌شود: آیا این بسیج‌ها ناشی از تحولات داخلی بودند یا در واقع […]

خمینی بزرگترین پدیده بیداری قرن

اگر چه دیر آمد اما با زنگ بیداری آمد. پیرمردی به اسم خمینی بزرگترین جراغ های روشنفکری را نه تنها در خاورمیانه بلکه در جهان روشن نمود. خمینی بزرگ مردی که به تنهایی توانست نه فقط تمامیت اسلام را زیر سوال ببرد بلکه فاتحه تمام ادیان را بخواند. وی با نهضت خود آنچنان بیداری در […]

آرامش دوستدار و پرسشِ پرسایی

محمدرضا نیکفر پس از انقلاب بلافاصله بحث درگرفت درباره‌ی زمینه و علت‌های آن و آنچه به بار آورد. بحث‌ها عمدتاً در سطح سیاسی بودند، همراه با اشاره‌هایی به جامعه. گروهی از شکست انقلاب سخن می‌گفتند، گروهی دیگر از تداوم آن یا لزوم تلاش برای پیش بردن آن و رساندنش به مرحله‌ای بالاتر. گروهی می‌گفتند انقلاب […]

نه به جمهوری اسلامی هم استراتژی هم تاکتیک!

(نقدی بر سیاستهای ما در انقلاب بهمن ۵۷) ۱- پیش گفتار: در کنار انقلاب مشروطیت، ” انقلاب بهمن” یکی از مهمترین رویدادهای اجتماعی- سیاسی قرن بیستم در ایران و منطقه بود که سیمای جغرافیای سیاسی منطقۀ خاورمیانه را دگرگون کرد. این انقلاب جنبش اجتماعی عظیمی بود که اکثریت مردم کشور ما را، از قشرها و […]

اقتصاد سیاسی کشتار ۶۷ – راه کار سوسیالیستی

فهم وجه اقتصاد سیاسی کشتار ۶۷ چندان دشوار نیست. در کنار حذف پست نخست‌وزیری، برای «میدان داده شدن به ایده‌ی جدید تجارت آزاد» می‌بایست باقی‌مانده‌ی نیروهای چپ در زندان به عنوان موانع احتمالی دربرابر پیشروی ایده‌ی جدید حذف شوند. آنان کسانی هستند که در دو مؤلفه با یکدیگر اشتراک دارند: ۱) خواهان برانداختن جمهوری اسلامی […]

حامیان آن کودتا نمی توانند مدعی آزادی، استقلال و عدالت اجتماعی باشند!

به نقل از اعلامیه سازمان راه کارگر بمناسبت سالگرد کودتای بیست و هشت مرداد ۱۳۳۲ کودتای جنایتکارانه ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در شرایطی صورت گرفت که بستر مناسبی برای بسط آزادی و دمکراسی در ایران فراهم شده بود. جنبش ملی کردن صنعت نفت ضربه سختی به امپریالیسم بریتانیا وارد کرد که بر مهمترین ثروت کشور سلطه […]

بحران هویت در روشنفکر دینی

کاوه آهنگر هم چنان که فلسفه‌ی علمی نشان داده است، هویت افراد در جامعه‌ی جدید و بروز سرمایه‌داری به عوامل زیر مربوط می‌شود: نخست نوع شرکت انسان در امر تولید که برای همه یکسان است. چون همه‌ی آدمیان در حل تضاد بین انسان و طبیعت توسط کار شرکت دارند و چون امری کلی است استثناءپذیر […]

بازتاب انقلاب ۵۷ در صف‌بندی نیروهای سیاسی امروز

کاوه آهنگر یکی از جالب‌ترین جنبه‌های انقلاب ۵۷ در این است که شرکت‌کنندگان در این انقلاب اکنون زنده‌اند و علاوه بر این که حافظه‌ی تاریخی آن‌ها از این چهل و چند سال با خبر است، از تاریخ پیش از انقلاب هم آگاهی دارند. به همین جهت این دو بخش آگاهی اکنون با یکدیگر تلاقی کرده‌اند. […]

در میان انقلابی‌ها، ما کمونیست‌ها در صف مقدم هستیم!

دیاز کانل مترجم ایرج زارع سخن‌رانی میگل ماریو دیاز کانل برمودز (Miguel Mario Díaz Canel Bermúdez) دبیر اول کمیتۀ مرکزی حزب کمونیست و رئیس جمهوری کوبا در نشست پایانی هشتمین کنگرۀ حزب در مرکز همایش‌ها در تاریخ ۱۹ آوریل ۲۰۲۱، « ۶۳ سالگی انقلاب» ژنرال ارتش، رائول کاسترو روز گرامی، رهبر انقلاب کوبا!رفقای گرامیِ نسل […]

هیچ گاه برای به رسمیت شناختن نسل کشی دیر نیست! در باره قتل عام ارمنی ها

در صد و ششمین سالگرد ۲۴ آوریل یادروز نسل کشی ارمنی ها در ترکیه در سال ۱۹۱۵جو بایدن نسل کشی ارمنی ها را به عنوان اولین نسل کشی قرن بیستم به رسمیت شناخت. دولت آمریکا سی امین کشور از میان بیش از صد و نود کشور عضو سازمان ملل است که نسل کشی ارمنی ها […]

سالگرد انقلاب بهمن؛ خانه از پای بست ویران است

برآمد هیولای فاشیسم اسلامی نه در آسمان بی ابر بلکه در شرایط خاص و بر بستری بود که رژیم محمد رضا شاه بوجود آورده بود، استبدادی که در زمینه آزادیهای سیاسی هیچ حقی را برای آحاد جامعه برسمیت نمی شناخت بطوریکه حتی احزاب دست ساخت خود را تعطیل و با تاسیس حزب « رستاخیز » […]

حزب توده: فرجام یک رسوایی

محمد رضا شالگونی دستگیری و مخصوصا ندامت گویی های تلویزیونی رهبران حزب توده، در چند ماه گذشته این حزب و سرنوشت آنرا به یکی از مسائل مهم و بحث برانگیز سیاست ایران تبدیل کرده. همه جریانهای سیاسی کشور نسبت به این ماجرا واکنش نشان داده اند و بسیاری آشکارا یا بطور ضمنی، آنرا حادثۀ سیاسی […]

اعتراض به تحریف حقایق قتل عام تابستان ۱۳۶۷، حقیقت باید بی کم و کاست روشن شود!

صدها نفر از خانواده های جان باختگان اعدام های سال ۱۳۶۷ و قتل های سياسی در جمهوری اسلامی با امضای متنی به تلاش برای سرپوش گذاشتن حقايق اين جنايات اعتراض کرده و خواستار روشن شدن تمامی حقيقت و پاسخگويی همه ی مسئولان و دست اندرکاران حکومت نسبت به اعدام ها شده اند. اين متن برای […]

نعره‌های فاشیستی در مناطق ترک‌نشین ایران

ستار خان، حیدر خان، صفرخان کجائید؟ جعفر پیشه وری، راضیه ابراهیم زاده، صمد بهرنگی، مرضیه اسکویی، بهروز تبریزی، اشرف دهقانی، غلامحسین ساعدی… کجائید؟ از زادگاه شما نعره های فاشیستی به گوش میرسد!! آرش کمانگر زمانی نه چندان دور آذربایجان ایران پیشقراول جنبشهای اجتماعی و انقلابی مترقی و حتی چپ بود. استبداد صغیر در بطن انقلاب […]

پرسش قرن بیست و یکم- فروپاشی کشور شوراها چرا وچگونه صورت گرفت؟

قسمت اول به کوشش کاوه آهنگر در آخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم بزرگترین پرسش تاریخی که مطرح میشد و می‌شود این سئوال بود وهنوز هم هست که، فروپاشی سوسیالیسم چگونه رخ داد؟‌ پرسش که از جوانب گوناگون به آن پاسخ داده شده و داده خواهد شد. عظمت و بزرگی موضوع ،شاید […]

تعمقی در باره مفهوم استقلال طبقاتی و هژمونی

بهروز فراهانی امروز طبقه کارگر ایران کجا ایستاده است؟ امروز، علیرغم بروز پدیده ویروس کرونا، قرنطینه ومشکلات ناشی از آن، ما شاهد ادامه اعتراضات و اعتصابات کارگران و حقوق بگیران دیگر در ایران هستیم. شرایط جهنمی اجتماعی ، ناشی از سیاستهای اقتصادی – اجتماعی – سیاسی چهل و یکساله نظام جمهوری اسلامی و بویژه جهت […]

جنایت ۶۷: نگاهی دوباره به برخی ویژگی ها

اردشیر مهرداد ۱- دستور کشتار زندانیان سیاسی از راس حکومت صادر می شود؛ از جانب شخص آیت الله روح الله خمینی. ۲- این حکم زمانی صادر می شود که «رهبر و امام امت» تن به شکست خفت بار در جنگ هشت ساله داده است؛ «جام زهر» را سر کشیده؛ کابوس شورش ملیون هایی که در […]

خاوران؛ نماد مقاومت و رشادت مردم ایران

به مناسبت ده شهریور، سالگرد قتل عام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ ۳۲ سال از آن تابستان خونین گذشت. تابستانی که در سکوت مرگبار، هزاران نفر از عزیزترین فرزندان این مرز و بوم که دوران محکومیت خود را می گذراندند در طرحی بیرحمانه و فاشیستی با فتوای خمینی، به دار آویخته شدند و در گورهای […]

بازیگران دو قطب!

اردشیر قلندری مادام که افراد فرا نگيرند در پس هر یک از جملات، اظهارات و وعده و وعيدهای اخلاقی، دینی، سياسی و اجتماعی منافع طبقات مختلف را جستجو کنند، در سياست همواره قربانی سفيهانه فریب و خودفریبی بوده و خواهند بود. طرفدار رفرم و اصلاحات تا زمانی که پی نبرند که هر مؤسسه قدیمی، هر […]

به مناسبت سالگرد کودتای ۲۸ مرداد

هر سال با فرا رسیدن بیست و هشت مرداد، مساله ملی کردن صنعت نفت و نقش جنبش مردمی و دکتر محمد مصدق در به ثمر رساندن آن و توظئه هایی که استعمار کهنه و نو به کمک ارتجاع مذهبی جیره خوار و خود فروختگان درباری علیه دولت او برنامه ریزی کرده بودند، در ابعادی جدید […]